Skip to content →

Ο φανταστικός σου ήρωας ειναι ρατσιστής και το ίδιο είσαι κι εσύ

Talynn Kel, theestablishment.co [8.12.2017]

μετάφραση

≃9' λεπτά

Δυο βδομάδες πριν παρευρεθώ στην ετήσια φαντασμαγορική εκδήλωση cosplay γνωστή ως DragonCon, οι ειδοποιήσεις που έλαβα μέσω Facebook τινάχτηκαν στα ύψη. Σε μία ώρα, έλαβα περισσότερες από 40 ειδοποιήσεις για ένα άρθρο που είχε δημοσιευτεί στο Bleeding Cool [ΣτΜ: μια ιστοσελίδα που δημοσιεύει νέα από τον κόσμο των κόμικς, της τηλεόρασης, των ταινιών, και των παιχνιδιών] με θέμα μία δημοφιλή cosplayer η οποία συμμετείχε σε ρατσιστική, φασιστική πορεία κατά τη διάρκεια των ταραχών στο Σάρλοτσβιλ. Από περιέργεια, διάβασα το άρθρο και συνέχισα τη μέρα μου, χωρίς να μου έχει κάνει καμία έκπληξη. Όπως το νερό είναι υγρό, έτσι και οι λευκοί άνθρωποι είναι ρατσιστές και ο ρατσισμός στην κουλτούρα του cosplay έχει κανονικοποιηθει και γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης εδώ και χρόνια.

Τουλάχιστον, αυτή ήταν η δική μου αντίληψη. Όμως, τα λευκά άτομα και οι υποστηρικτές τους στην λίστα φίλων μου έπαθαν κρίση, λες και αυτό το επεισόδιο ήταν μια ανωμαλία. Απαίτησαν από τους άλλους να διαγράψουν τη λευκή φασίστρια Supergirl από φίλη αλλιώς… Ξαφνικά – παρά το ότι για χρόνια σπάνια αναγνώριζαν, προκαλούσαν, ή αντιμετώπιζαν τον ρατσισμό στην κοινότητα cosplay – τώρα, οι ίδιοι άνθρωποι δεν άντεχαν τους ακραίους ρατσιστές.

Εν τω μεταξύ, εγώ και άλλοι μαύροι cosplayers αναρωτιόμασταν πώς αυτό θα επηρέαζε την εμπειρία μας στο συνέδριο. Αναρωτιόμασταν αν η γυναίκα που είχε πάει στην πορεία θα πήγαινε και στην DragonCon (δεν πήγε). Αναρωτιόμασταν αν οι υπερασπιστές της θα έλεγαν ή θα έκαναν κάτι (υπήρξαν κάποιες άβολες και, ειλικρινά, συμπαθητικές προς λευκά συναισθήματα συζητήσεις, αλλά δεν ήταν αρκετές για να προκαλέσουν μεγάλη αναστάτωση).

Για ακόμη μια φορά, έπρεπε να κινηθούμε σε μια διοργάνωση που ήταν φανερά εχθρική ως προς τη συμμετοχή μας και να αναζητήσουμε χώρους όπου νιώθαμε ασφαλείς.  Για ακόμη μια φορά, έπρεπε να σκεφτούμε ότι, στην πραγματικότητα, η αληθινή ασφάλεια σε οποιαδήποτε κοινότητα θαυμαστών είναι ένα ψέμα.

Είναι ευρέως γνωστό ότι τα ευρωποκεντικά media αποστρέφονται τους μαύρους και υπερασπίζονται τους λευκούς, ότι έχουν εδραιωθεί εξαλείφοντας τους μαύρους από την ιστορία, τη λογοτεχνία, την επιστήμη, και γενικά από τα πάντα. Άρα δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη πως οι κοινότητες που έχουν χτιστεί γύρω από αυτά τα οικοδομήματα είναι επίσης ρατσιστικές.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τα κόμικς, την πηγή ενός τεράστιου τμήματος της λαϊκής κουλτούρας και των εκδηλώσεων θαυμαστών σήμερα. Για πολύ καιρό, γράφονταν δημόσια μόνο από λευκούς άντρες και το 1954, ο ρατσισμός τους εντυπώθηκε στον φορτωμένο με προπαγάνδα Κώδικα των Κόμικς. Ο κώδικας δεν έλεγε συγκεκριμένα πως οι μαύροι δε μπορούν να συμπεριληφθούν στα κόμικς, αλλά απαιτούσε την εξύψωση της αστυνομίας, των δικαστών, των εκπροσώπων της κυβέρνησης και άλλων σεβαστών θεσμών, και καταδίκαζε τις οποιεσδήποτε εγκληματικές ενέργειες, που τότε συμπεριλάμβαναν ‘αδικήματα’ όπως το να χρησιμοποιήσει ένα μαύρο άτομο μία βρύση που είναι ‘μόνο για λευκούς’. Κόμικς γράφονταν και κατά την εποχή του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα (Civil Rights Movement), μια περίοδο όπου οι μαύροι συλλαμβάνονταν γιατί τολμούσαν να επιδιώξουν την ισότητα απέναντι στον νόμο, κάτι στο οποίο πολλοί λευκοί αντιστέκονται ακόμη και σήμερα, όπως φαίνεται από τη νύν ρατσιστική ηγεσία.

Εξήντα τρία χρόνια μετά και οι μαύροι παλεύουν ακόμη  για πολιτικά δικαιώματα και εκπροσώπηση στα μέσα. Και, ως μέρος αυτού του ίδιου ρατσιστικού οικοσυστήματος, υπάρχουν ρατσιστές οπαδοί που παλεύουν να κρατήσουν τις κοινότητές τους όσο πιο λευκές και ανδροκρατούμενες γίνεται.

Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα θαυμαστών που επιδιώκουν να προστατεύσουν την κληρονομιά των κόμικς που απαιτεί λευκούς άνδρες παντού, από τους Trekkies (οπαδούς του Star Trek) που απειλούν να μποϊκοτάρουν μια νέα σειρά Star Trek γιατί η πρωταγωνίστρια είναι μαύρη γυναίκα και η κυβερνήτης του σκάφους είναι γυναίκα Ασιατικής καταγωγής μέχρι τους ανθρώπους που αντιστέκονται στην επιλογή της Tessa Thompson για το ρόλο της Valkyrie ή του Idris Elba για το ρόλο του Heimdall.

Απλούστατα, ο ρατσισμός είναι έμφυτος στο cosplay γιατί το cosplay έχει τις ρίζες του σε ρατσιστικές πνευματικές ιδιοκτησίες. Τα πάντα, από την έλλειψη μαύρων γυναικείων χαρακτήρων ως την κριτική και την απόλυτη απόρριψη που βιώνουν τα μαύρα άτομα όταν προσπαθούν να συμμετέχουν σ’ αυτές τις κοινότητες, αναδεικνύουν το θέμα. Παρακολουθούμε σειρές που διαδραματίζονται σ’ ένα μέλλον όπου δεν υπάρχουν μαύροι, και φανταζόμαστε εναλλακτικές ιστορίες που με κάποιον τρόπο δε συμπεριλαμβάνουν μαύρους. Σύμπαντα με νάνους, τρολ, ορκ, μάγους, δράκους, μονόκερους και όλα τα απίθανα είδη μυθικών όντων, καταφέρνουν ακόμη με κάποιον τρόπο να μην συμπεριλαμβάνουν μαύρους.

Και τότε, με τη σειρά της, αυτή η ρατσιστική κληρονομιά εντυπώνεται στην κουλτούρα των θαυμαστών, η οποία μας λέει πως δεν ανήκουμε σε αυτήν –  εξαιτίας κάποιου τάχα “αντίστροφου ρατσισμού” – όταν προσπαθούμε να συμπεριλάβουμε τους εαυτούς μας σε αυτές τις αφηγήσεις που υποτίθεται έχουν σκοπό  να αφήνουν την φαντασία να οργιάσει.

Έτσι ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται, και τα βασίλεια της φαντασίας παραμένουν σταθερά υπό την κυριαρχία των λευκών.

Ως μία χοντρή, μαύρη cosplayer, γνωρίζω πολύ καλά την έλλειψη χαρακτήρων που μου μοιάζουν. Ξέρω πως, όταν κάνω cosplay, θα είναι η δική μου εκδοχή του χαρακτήρα, γιατί δεν υπάρχουν χαρακτήρες που να ταιριάζουν εξωτερικά με το δέρμα μου, τον σωματότυπό μου, τα μαλλιά μου, με εμένα. Αποκλείομαι ακόμα και όταν φαινομενικά γίνονται άλματα. Για παράδειγμα, όταν η Valiant Comics παρουσίασε τη χοντρή σουπερηρωίδα της, ήταν λευκή, ξανθιά με μπλε μάτια.

Όπως τα ΜΜΕ είναι προϊόν της λευκής νοοτροπίας που στραγγαλίζει την Αμερική εδώ και εκατοντάδες χρόνια, έτσι είναι και η κουλτούρα των geek και όσα έχουν προκύψει απ’ αυτήν – συνέδρια, ομάδες συν-θέασης, franchise ταινιών, χόμπι, κοινότητες θαυμαστών.

Και, όπως συμβαίνει με οτιδήποτε άλλο, η ανυπόφορη λευκή νοοτροπία των κοινοτήτων δε θα αλλάξει χωρίς χειροπιαστή προσπάθεια από λευκούς αποφασισμένους να την αλλάξουν. Ο ρατσισμός είναι μία συνειδητή επιλογή που έχει γίνει η δυσδιάκριτη υπόκρουση του Αμερικανικού πολιτισμού και η αντιμετώπισή του χρειάζεται συνειδητή προσπάθεια για να διαταράξει τον τρόπο που βλέπουν οι λευκοί άνθρωποι τον κόσμο.

Δε μιλώ για υποκριτικές βλακείες – όπως αυτό που συνέβη με το Geek Girl Con, έναν (υποτίθεται) συμπεριληπτικό οργανισμό από τον οποίο πολλά μέλη αποχώρησαν μαζικά όταν η λευκή συμμαχικότητά τους αμφισβητήθηκε και τους ζητήθηκε να κάνουν πράξεις αληθινά αντιρατσιστικές. Η πραγματική αλλαγή απαιτεί πραγματική προσπάθεια – απ΄αυτή που πληγώνει λευκά συναισθήματα και προξενεί την ενοχή λευκών. Μέχρι να γίνει αυτό, όχι μόνο θα συνεχίσει η εξάλειψή μας από τις πολιτισμικές μας συμμετοχές, θα συνεχίσει η εξάλειψή μας από την κοινωνία.

Η αντίδραση για την cosplayer που συμμετείχε στην πορεία στο Σάρλοτσβιλ έδειξε πως έχει αρχίσει να συντελείται κάποια αλλαγή σ’ αυτό το θέμα. Όμως, αν και οι λευκοί φαίνονται έτοιμοι να συζητήσουν το θέμα της λευκής κυριαρχίας το οποίο απέφευγαν στο παρελθόν, αυτό δεν είναι αρκετό. Τα ίδια άτομα που εξέφρασαν δημόσια τον θυμό τους σχετικά με τη ρατσίστρια cosplayer, στο κάτω κάτω, έχουν αποτύχει παταγωδώς να αμφισβητήσουν τον δικό τους ρατσισμό.

Θέλω να συμμετέχω πιο συχνά σε διάφορες κοινότητες θαυμαστών, αλλά το βρίσκω όλο και πιο δύσκολο να αγνοήσω τον misogynoir (ΣτΜ misogynoir: μισογυνισμός αναμεμιγμένος με ρατσισμό που κατευθύνεται προς τις μαύρες γυναίκες) που εμπεριέχεται στα περισσότερα μέσα. Κουράστηκα είτε να μη βλέπω μαύρες γυναίκες, είτε να τις βλέπω να κακοποιούνται και να προβάλλονται ως υπερσεξουαλικά όντα. Κουράστηκα να είμαι ορατή μόνο όταν κάποιος λευκός χαρακτήρας χρειάζεται μια θυσία για να επανακτήσει τη μαλακισμένη ανθρωπιά του. Και σίγουρα δε θέλω να περιβάλλομαι από άτομα που εθελοτυφλούν τόσο που να μην αναγνωρίζουν αυτό που γίνεται, που έχουν κουραστεί να ακούν για συμπεριληπτικότητα και διαφορετικότητα επειδή, ας πούμε, “δεν μπορούμε απλώς να απολαύσουμε τίποτα πλέον;”

Δεν είναι ποτέ απλώς μια σειρά, ένα βιβλίο κόμικς, ή ένα παιχνίδι. Κάποιος έγραψε εκείνες τις βλακείες. Κάποιος άλλος έκανε την επιμέλεια. Κάποιος άλλος το έλεγξε. Ακόμη περισσότεροι πρόσφεραν κριτική και τελικά το ενέκριναν. Μετά το αναθεώρησαν ο σκηνοθέτης και ο παραγωγός και έκαναν ακόμη περισσότερες αλλαγές. Έτσι, μέχρι να φτάσει κάτι στη μάζα, πολλά άτομα έχουν συμβάλει στο τελικό προϊόν – και όταν αυτό το προϊόν είναι τόσο ρατσιστικό, ίσως η κουλτούρα των θαυμαστών δε θα’ πρεπε να προσπαθεί τόσο να υπερασπιστεί και να υποστηρίξει τον ρατσισμό του.

Το να πολεμήσει κανείς τη λευκή κυριαρχία σε κοινότητες θαυμαστών, στον πολιτισμό, στην κοινωνία, στην πολιτική, στα πάντα, είναι δύσκολο και χρειάζεται δέσμευση από τους λευκούς για να επανεξετάσουν το προνόμιό τους. Απαιτεί προσπάθεια να αντιμετωπίσουν και να αναλύσουν πώς το προνόμιο αυτό επηρεάζει όλα όσα σκέφτονται και ξέρουν. Σημαίνει να κάνουν επιτηδευμένες προσπάθειες να συμπεριλαμβάνονται μαύρες και NBPOC (Non-Black People of Color) φωνές στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και γιατί όχι να τις αφήνουν απλώς να αποφασίζουν οι ίδιες. Χρειάζεται τη βούληση των λευκών ανθρώπων να έχουν άδικο, όταν δουλεύουν με μαύρους. Για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής για όλους, πρέπει να ακούσεις τις φωνές εκείνων που ιστορικά δεν έχουν εισακουστεί. Και πρέπει να έχεις τη βούληση να τους παραχωρήσεις χώρο και να αφεθείς.

Πάντα να προσπαθείς να γίνεσαι καλύτερος από αυτό που ήσουν και να κάνεις αυτόν τον κόσμο ένα καλύτερο τόπο για όλους.