Με νωπή την εκλογή του Προέδρου Donald Trump, ένα από τα μεγαλύτερα λόμπυ υπέρ της πνευματικής ιδιοκτησίας στις Ηνωμένες Πολιτείες ζητά από τον νεοεκλεγμένο πρόεδρο να αυξήσει τις εξουσίες που κατέχουν οι κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων.
Σε πρόσφατη επιστολή που απευθύνεται στον Trump, η “Συμμαχία για την Πνευματική Ιδιοκτησία”, μιλώντας εξ ονόματος των (υψηλού προφίλ) μελών της όπως της MPAA και της RIAA, προτείνει στον Πρόεδρο να δημιουργήσει νέα ψηφιακά σύνορα στο Διαδίκτυο. Η ιδέα δεν είναι διαφορετική από το πνεύμα του αμφιλεγόμενου και υψηλού συμβολισμού τείχους που έχει υποσχεθεί ο Trump να οικοδομήσει μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Μεξικό ή των περιορισμών που επιβάλλει στους πρόσφυγες και τους μουσουλμάνους που εισέρχονται στη χώρα.
Απευθυνόμενη στον Trump ως “δημιουργός και κάτοχος πολυάριθμων έργων που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα” η Συμμαχία, που επιδιώκει να επηρεάσει το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας των ΗΠΑ, θέλει να δημιουργήσει κοινές αξίες με τον Πρόεδρο και να τοποθετηθει ως ο φυσικός υποστηρικτής των κοινών ανησυχιών τους.
Ο νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων αγγίζει σχεδόν τα πάντα στο διαδίκτυο. Και ενώ οι εμπειρογνώμονες σημειώνουν ότι ο νόμος περί πνευματικής ιδιοκτησίας προοριζόταν αρχικά για να εξασφαλίσει ότι οι δημιουργοί θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τα προς το ζειν, στη σύγχρονη εποχή, ο σκοπός του έχει μεταφερθεί σε μεγάλο βαθμό στη μεγιστοποίηση των κερδών για το “μπλοκ” των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Και η επιστολή της Συμμαχίας Πνευματικής Ιδιοκτησίας καθιστά σαφές ότι επιθυμεί να συνεχιστεί αυτή η μετατόπιση.
Αρχικά, η επιστολή υπενθυμίζει στον Πρόεδρο ότι “ένα ισχυρό σύστημα δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που επιβραβεύει τη δημιουργικότητα και αποθαρρύνει την πειρατεία είναι απαραίτητο για μια υγιή και ζωντανή οικονομία” και προειδοποιεί ότι η πειρατεία ή οι αδύναμοι κανόνες περί πνευματικών δικαιωμάτων μπορεί να οδηγήσουν σε λιγότερες θέσεις εργασίας στις βιομηχανίες πνευματικών δικαιωμάτων απειλώντας τον βιοπορισμό των δημιουργών.
Όμως το επιχείρημα ότι οι περισσότερο περιοριστικοί κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας είναι απαραίτητοι για την προστασία του κλάδου και των καλλιτεχνών δεν αντέχει σε λεπτομερή έλεγχο.
Πρώτον, στην εποχή των δημοφιλών υπηρεσιών όπως το Netflix και το Spotify, αγνοεί ότι τα έσοδα της μουσικής βιομηχανίας το 2015 είδαν “τις μεγαλύτερες αυξήσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες”, ταυτόχρονα η κινηματογραφική βιομηχανία ανέφερε ρεκόρ κερδών – ενώ η πειρατεία βρίσκεται στο ιστορικό χαμηλό της.
Δεύτερον, αγνοεί τα σημαντικά οφέλη από την προώθηση που λαμβάνουν οι δημιουργοί από τη φιλοξενία του έργου τους σε ελεύθερες πλατφόρμες βασισμένες σε διαφημίσεις αλλά και τις άφθονες ενδείξεις ότι ένας περισσότερο περιοριστικός νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων δεν σημαίνει λιγότερη πειρατεία.
Και τρίτον, ο ισχυρισμός ότι ισχυρότεροι κανόνες θα “ανταμείψουν τη δημιουργικότητα” είναι εξαιρετικά αμφίβολος σε έναν κόσμο όπου τα πνευματικά δικαιώματα χρησιμοποιούνται για να σιωπήσουν τους κριτικούς, να εμποδίσουν τους φιλάθλους να βιντεοσκοπήσουν έναν αγώνα, να απαγορεύσουν ένα βίντεο ενός παιδιού που χορεύει με την μουσική του Prince ή να περιορίσουν την ελευθερία του λόγου στο διαδίκτυο.
Μία από τις πιο επικίνδυνες ιδέες που προωθούνται από τα μέλη της Συμμαχίας είναι οι αμφιλεγόμενοι κανόνες “ειδοποίησης και παρακράτησης”. Αυτοί οι κανόνες, που γενικά θεωρούνται το Άγιο Δισκοπότηρο για τους υπέρμαχους των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, θα εξασφάλιζαν τη δυνατότητα να αφαιρεθεί απ’ το διαδικτυακό υλικό που έχει αναφερθεί προς απομάκρυνση. Για παράδειγμα, εάν ζητηθεί από το YouTube να αποσύρει ένα βίντεο εξαιτίας μιας υποτιθέμενης παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων, αυτοί οι κανόνες θα εμπόδιζαν την επανεμφάνιση του βίντεο σε άλλο σημείο με μια νέα διεύθυνση URL.
Επί του παρόντος, σύμφωνα με το “Digital Millennium Copyright Act” (νόμο για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας), εάν το περιεχόμενο που έχετε αναρτήσει, επισημανθεί ότι παραβιάζει πνευματικά δικαιώματα και έχει αποσυρθεί απο μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, ενημερώνεστε, και μπορείτε να αμφισβητήσετε το κατέβασμά του.
Ωστόσο, όπως γράφει το Ίδρυμα Electronic Frontier Foundation (EFF), σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες ειδοποίησης και παρακράτησης, “η πλατφόρμα θα πρέπει επίσης να φιλτράρει και να αποκλείει τυχόν μελλοντικές δημοσιεύσεις του ίδιου περιεχομένου που υποτίθεται ότι παραβιάζει (πνευματικά δικαιώματα)”. Αυτό σημαίνει ότι θα απαιτούνται αυτοματοποιημένα προγράμματα για ενεργή κατασκοπεία υλικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα, ώστε να εμποδίζει το περιεχόμενο πριν αυτό αναρτηθεί – χωρίς την ευκαιρία για δίκαιη αξιολόγηση.
Το EFF προειδοποιεί ότι τέτοιες πολιτικές αποτελούν μια προσέγγιση “φιλτραρίσματος όλων” που θα μπορούσε να περιορίσει την ελευθερία του λόγου στο διαδίκτυο. Αυτό μετατοπίζει την ισορροπία υπέρ των κατόχων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και στην πραγματικότητα καθιστά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τον μοναδικό νομικό χώρο όπου δεν ισχύει “αθώος μέχρι να αποδειχθεί ένοχος”.
Αρκετά ανησυχητικό γεγονός για τους χρήστες του διαδικτύου είναι επίσης το γεγονός πως η επιστολή εισάγει θέματα για αμφιλεγόμενες νέες εξουσίες των ομίλων μέσων μαζικής ενημέρωσης, Ο πρόεδρος Trump προωθεί σχέδια για την επαναδιαπραγμάτευση της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών της Βόρειας Αμερικής (NAFTA), η οποία περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο σχετικό με πνευματική ιδιοκτησία αρκετά ώριμο για να αξιοποιηθεί από τον στρατό των λομπιστών.
Με την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη διαβόητη Διατλαντική Συμφωνία (TPP), φαίνεται ότι η επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA θα ήταν ο προφανής τόπος για το Trump να προωθήσει τις αλλαγές που επιδιώκει η Συμμαχία Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
Ο Michael Geist, καναδός καθηγητής Δικαίου, υποστηρίζει ότι μια “επαναδιαπραγματευμένη” NAFTA θα μπορούσε να αλλάξει την εικόνα της πολιτικής της πνευματικής ιδιοκτησίας στις συμμετέχουσες χώρες και θα δημιουργούσε ευκαιρίες για την επανένταξη των αμφιλεγόμενων διατάξεων περί πνευματικής ιδιοκτησίας της TPP, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής κανόνων για την απόσυρση περιεχόμενου απο το Διαδίκτύο αλλά και των επεκτάσεων των όρων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ενώ η θέση του Trump παραμένει ασαφής, είναι εύκολο να δούμε πώς η βιομηχανία καλεί για πιο περιοριστικά πνευματικά δικαιώματα που θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με την οικοδόμηση ψηφιακών τειχών στο διαδίκτο. Αυτοί οι κανόνες θα καθιστούσαν πιο δύσκολο για τους καθημερινούς χρήστες του διαδικτύου να μοιράζονται περιεχόμενο στο διαδίκτυο και να επιβαρύνουν δημοφιλείς πλατφόρμες που υποστηρίζονται από διαφημίσεις με πρόσθετα έξοδα και υποχρεώσεις.
Λαμβάνοντας υπόψη τα οφέλη και τη δημοτικότητα των διαδικτυακών πλατφορμών που βασίζονται στην ευελιξία των ισχυόντων κανόνων πνευματικής ιδιοκτησίας, αυτοί οι προτεινόμενοι κανόνες εμποδίζουν την δημιουργικότητα αντί να την προωθήσουν. Η αυξημένη ενίσχυση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας δεν ισοδυναμεί με τίποτα περισσότερο από την προσπάθεια ισχυρών εταιρειών για αύξηση των κερδών τους και λιγότερο για να υποστηρίξουν δημιουργικές κοινότητες.
Πράγματι, οι κανόνες που ζητούν θα ήταν απλώς άλλη μια περίπτωση νομοθεσίας που κατευθύνεται ανεξέλεγκτα από την βιομηχανία, σε βάρος των καθημερινών χρηστών του Διαδικτύου και της online καινοτομίας.
Τώρα που είναι σαφές πού κατευθύνεται το λόμπι πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικό οι χρήστες του διαδικτύου και οι τεχνολογικές πλατφόρμες να σταθούν μαζί και να εξασφαλίσουν πως οι φωνές τους ακούγονται. Οι αλλαγές στα πνευματικά δικαιώματα επηρεάζουν όλους μας και καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο εκφραζόμαστε, μοιραζόμαστε και συνεργαζόμαστε στο διαδίκτυο.
Με την επιστολή της Συμμαχίας Πνευματικής Ιδιοκτησίας, τα “Mεγάλα Mέσα Μαζικής Ενημέρωσης” εξαπολύουν μια επίθεση στο ελεύθερο και ανοικτό διαδίκτυο. Τώρα ήρθε η ώρα να πάρουμε θέση.